Kontent qismiga oʻtish

Nergis Mavalvala

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Nergis Mavalvala (1968 yilda tug'ilgan) - pokistonlik astrofizik . U Massachusets Texnologiya Institutida (MIT) astrofizika professori bo'lib hamda universitet Fanlar maktabi dekani hisoblanadi. U avval universitetning fizika kafedrasi mudiri o‘rinbosari edi.[1] Mavalvala Lazer Interferometr Gravitatsion-to'lqin Observatoriyasi (LIGO) loyihasida tortishish to'lqinlarini aniqlash bo'yicha ishi[1][2] hamda optomexanikada siqish kabi makroskopik kvant effektlarini o'rganish va eksperimentalari bilan mashhur. 2010-yilda MakArtur stipendiyasi bilan taqdirlangan[3][4][5]

Yoshlik

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mavalvala Lahorda tug'ilgan, bolaligi esa Pokistonning Karachi shahrida o'sgan.[6] U Karachidagi Iso va Maryam monastirida qatnashdi va u yerda O-Level va A-Level malakalarini oldi. U 1986 yilda Qo'shma Shtatlarga ko'chib o'tdi va Uellsli kollejiga o'qishga kirdi, 1990 yilda fizika va astronomiya bo'yicha bakalavr darajasini oldi. Keyin u MIT fizika bo'limida doktor Rayner Vayss guruhiga qo'shildi va 1997 yilda doktorlik dissertatsiyasini yoqladi.

Karyera

[tahrir | manbasini tahrirlash]

MIT aspiranti sifatida u doktor Rayner Vayss ostida doktorlik ishini olib bordi, u yerda Mavalvala tortishish to'lqinlarini aniqlash uchun lazer interferometrining prototipini ishlab chiqdi.[7] Aspiranturadan so'ng u Kaliforniya Texnologiya Institutida doktorlikdan keyingi tadqiqotchi, so'ngra tadqiqotchi olim bo'lib ishladi, o'z ishini kosmik mikroto'lqinli fon bilan boshladi[8] va keyin LIGO ustida ishladi.[9] Mavalvala birinchi navbatda fizikaning ikkita sohasiga e'tibor qaratadi: Gravitatsion to'lqinlar Astrofizikasi va kvant o'lchovi fani.[10] Doktor Mavalvala 2002 yilda MIT fizika fakultetiga qoʻshildi[9] 2017 yilda Milliy fanlar akademiyasiga saylangan.[11]

Mukofotlar va e'tirof

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 2022, Uellslining 2022 yildagi boshlang'ich spikeri[12]
  • 2017 yilda Mavalvala Axborot Texnologiyalari Universiteti tomonidan taqdim etilgan birinchi Lahor Texnologiyasi mukofotini qo'lga kiritdi[13][14]
  • 2017 yilda Nyu-Yorkdagi Karnegi korporatsiyasi Mavalvalani Buyuk Immigrantlar mukofoti sovrindorlaridan biri sifatida taqdirladi. Mukofotlar "Amerika jamiyati taraqqiyotiga katta hissa qo'shgan fuqarolikka ega bo'lgan fuqarolarga" beriladi.[15]
  • 2016 yil, kosmologiya bo'yicha Gruber mukofotining hammuallifi[16]
  • 2016, asosiy fizika bo'yicha maxsus yutuqlar mukofoti hammuallifi[17]
  • 2014 yilda NOGLSTP Mavalvalani LGBTQ tomonidan yilning eng yaxshi olimi deb tan oldi.[18]
  • 2014, Optika xodimi[19]
  • 2013, Amerika Fizik Jamiyati tomonidan oʻlchov fanidagi yutuqlar uchun Jozef F. Keytli mukofoti[20]
  • 2010 yil, MacArthur Fellow[21]
  • 2010, Amerika fizika jamiyati a'zosi[22]
  • 2007 yil, Massachusets texnologiya instituti professor-o'qituvchilari yutuqlari uchun Edgerton mukofoti[23]
  • 2005, Sloan tadqiqot stipendiyasi[24]
  • 1990 yil, fizika bo'yicha Fillis Fleming mukofoti[25]

Ma'lumotnomalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 „Nergis Mavalvala - MIT Department of Physics“. Massachusetts Institute of Technology. Qaraldi: 2016-yil 18-fevral.
  2. ↑ Krishnan, Madhuvanti S.. „Making waves“. The Hindu (2016-yil 25-fevral). Qaraldi: 2016-yil 25-fevral.
  3. ↑ „Nergis Mavalvala - MacArthur Foundation“. MacArthur Foundation. Qaraldi: 2016-yil 18-fevral.
  4. ↑ „Nergis Mavalvala and Five Exceptional Stories Of Women In STEM“. AutoStraddle (2016-yil 24-fevral). Qaraldi: 2016-yil 25-fevral.
  5. ↑ Chu. „Nergis Mavalvala named School of Science dean“. MIT. Qaraldi: 2020-yil 18-avgust.
  6. ↑ „Nergis Mavalvala named School of Science dean“. Massachusetts Institute of Technology. Qaraldi: 2020-yil 18-avgust.
  7. ↑ „Nergis Mavalvala“. TEDxCLE. Qaraldi: 2016-yil 25-fevral.
  8. ↑ „Pakistan-born scientist played part in discovery of gravitational waves“ (en). The Express Tribune (2016-yil 12-fevral).
  9. ↑ 9,0 9,1 „Gravitational wave researcher succeeds by being herself“. ScienceMag - AAAS (2012-yil iyun). Qaraldi: 2016-yil 18-fevral.
  10. ↑ „Welcome to the Page of Nergis Mavalvala“. 2020-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-dekabr.
  11. ↑ „Press release: National Academy of Sciences elects six MIT professors for 2017“. MIT News (2017-yil 3-may).
  12. ↑ „Commencement Address“ (en). Wellesley College. Qaraldi: 2022-yil 8-oktyabr.
  13. ↑ „Nergis first recipient of Lahore Technology Award“ (en-US). The Nation. Qaraldi: 2017-yil 19-dekabr.
  14. ↑ „ITU convocation: MIT's Nergis Mavalvala given Lahore Technology Award - The Express Tribune“ (en-US). The Express Tribune (2017-yil 18-dekabr). Qaraldi: 2017-yil 19-dekabr.
  15. ↑ Carnegie Corporation of New York. „2017 Great Immigrants Honorees“. www.carnegie.org. Qaraldi: 2018-yil 29-noyabr.
  16. ↑ „Gruber Prize in Cosmology Laureate 2016“. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust.
  17. ↑ „Special Fundamental Breakthrough Prize 2016“. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust.
  18. ↑ „NOGLSTP Recognition Awards to Atherton, Bland, Burke, and Mavalvala“. NOGLSTP. Qaraldi: 2019-yil 20-fevral.
  19. ↑ „2014 OSA Fellows“. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust.
  20. ↑ „2013 Joseph F. Keithley Award for Advances in Measurement Science Recipient“. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust.
  21. ↑ „Nergis Mavalvala Fellow Profile“. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust.
  22. ↑ „APS Fellow Archive 2010“. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust.
  23. ↑ „Harold E. Edgerton Faculty Achievement Award History“. 2021-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust.
  24. ↑ „Sloan Research Fellow archive“. 2018-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust.
  25. ↑ „Phyllis J. Fleming Award“. Qaraldi: 2020-yil 17-avgust. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Nergis_Mavalvala&oldid=5217729" dan olindi